رئالیسم روسی و جزایر ژئواستراتژیک کوریل: تئوری، تاریخ، واقعیت
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
چرا جزایر کوریل به عنوان منطقه‌ای ژئواستراتژیک برای روسیه شناخته می‌شود؟ ضرورت پرداختن به این موضوع به واسطه مناقشه چند دهه‌ای است که میان ژاپن و اتحاد شوروری و پس از آن میان ژاپن و روسیه در جریان بوده است. پیامدهای این مناقشه می‌تواند جابجایی مرزهای استراتژیک جهانی و تغییر در ساختار قدرت نظام بین‌الملل باشد. رئالیسم تهاجمی، دیدگاهی است که این نوشتار از زاویه آن موضوع را بررسی کرده است. برپایه این دیدگاه یکسانی ملزومات سیاست خارجی روسیه در دوره‌های امپراتوری تزاری، اتحاد شوروی و روسیه امروزی نشان داده شده و سیاست‌های روسیه در قبال جزایر کوریل مورد تحلیل قرار گرفته است. اهمیت جزایر کوریل به واسطه فراهم ساختن پایگاه‌های هوایی و دریایی برای نظارت بر اقیانوس آرام شمالی، اهمیت دفاعی و اقتصادی‌شان، نقش آن‌ها در برتری استراتژیک روسیه نسبت به ژاپن و اهمیت بالقوه‌شان در رقابت هسته‌ای با آمریکا است. شواهد موجود بیان‌گر این امر هستند که فدراسیون روسیه اجازه جدایی این جزایر از خاک اصلی روسیه را نخواهد داد و لذا نمی‌توان پایانی برای مناقشه میان روسیه و ژاپن در شرایط کنونی متصور بود. تنها احتمال واگذاری دو جزیره کوچک هابومی و شیکوتان[1] وجود دارد که البته روسیه در قبال واگذاری آن‌ها امتیازات ارزنده‌ای را طلب خواهد کرد. مقاله حاضر تلاش جهت شناسایی سیاست خارجی روسیه و چشم‌اندازی است برای نشان دادن ارتباط میان نظریه‌های ژئوپلتیک و فعل سیاسی.
)