از رامسر تا ارومیه: ابعاد بین‌المللی بحران دریاچه ارومیه

چند سالی است که دریاچه ارومیه در اثر فعالیت‌های توسعه‌ای در حوزه آبریز دچار تغییرات بوم‌شناختی شدیدی شده و با ادامه چنین شرایطی می‌رود که منطقه دچار یک فاجعه زیست محیطی گردد. ابزارهای متعدد حقوقی زیست‌محیطی بین‌المللی وضعیت انواع اکوسیستم‌ها از جمله اکوسیستم تالاب‌ها را مورد توجه قرار داده تعهداتی را متوجه دولت‌های متعاهد نموده‌اند. از سوی دیگر، جامعه بین‌المللی به دلیل آثار فرامرزی وضعیت اکوسیستم‌ها پذیرفته است کمک‌های مالی و فنی خود را در اختیار دولت‌های درخواست‌کننده بگذارد و در همین راستا کلیه دولت‌ها را مکلف نموده از طریق همکاری و تبادل دانش و تجربیات به حل‌وفصل چالش‌های زیست‌محیطی خود بپردازند. کنوانسیون‌های بین‌المللی سه‌گانه: رامسر، تنوع زیستی و گونه‌های مهاجر و نیز برنامه انسان و زیست‌کره یونسکو از ابزارهای حقوقی بین‌المللی هستند که بیشترین ارتباط را با دریاچه ارومیه دارند. باتوجه به مفاد ابزارهای یادشده، این مقاله به تعهدات خارجی و راهکارهایی می‌پردازد که دولت باید به آن‌ها برای نشان دادن پایبندی خود به اجرای وظایف محوله و نیز دریافت کمک‌های مورد نیاز برای احیای دریاچه توجه کافی مبذول نماید. راهکارها شامل درج نام دریاچه ارومیه در فهرست مونترو کنوانسیون رامسر، طرح موضوع بحران در مجامع زیست‌‌محیطی منطقه‌ای و بین‌المللی، تعامل و همکاری بیشتر با کشورهای همجوار در این زمینه و استفاده از امکانات، دانش و تجربیات دیگران در مدیریت یکپارچه حوزه‌های آبریز با هدف احیای دریاچه و حفاظت از آن در آینده و نیز تدوین ابزارهای حقوقی لازم در سطح کشور نظیر "راهبرد توسعه پایدار" می‌باشد.