اتحاد آنکارا – باکو در جنگ دوم قره‌باغ و تأثیر آن بر امنیّت ملّی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 گروه روابط بین الملل٬ دانشگاه تهران

چکیده

طی سه دهه گذشته، آذربایجان و ترکیه موفق به ایجاد یک رابطه قوی و عمیق بر اساس منافع مشترک شده‌اند که در جنگ ۲۰۲۰ قره‌باغ به اوج خود رسید. جنگ قره‌باغ و رژه نظامی پس از پایان آن در باکو که با حضور الهام علی‌اف و رجب طیب اردوغان برگزار شد، ظرفیت اتحاد بین دو کشور را برجسته کرد. ترکیه در جنگ دوم قره‌باغ با حمایت سیاسی - نظامی از جمهوری آذربایجان موفق شد پیوند خود با این کشور را بیش‌ازپیش تقویت کند و ضمن تثبیت حضور خود در قفقاز جنوبی، از آن به‌عنوان پلی برای رسیدن به آسیای مرکزی استفاده کند. حضور ترکیه به‌عنوان رقیب تاریخی ایران در جنگ قره‌باغ و اتحاد آن با جمهوری آذربایجان برای امنیّت ملی ایران تهدیداتی به همراه دارد. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که اتحاد آنکارا - باکو چگونه و با چه سازوکاری بر امنیّت ملّی ایران تأثیر می‌گذارد؟ برای پاسخ به این پرسش با استفاده از روش ردیابی فرایند و با بهره‌گیری از چارچوب نظری سه سطحی و سه حوزه‌ای تلاش شده است تا تهدیدات اتحاد آنکارا - باکو علیه امنیّت ملی ایران تبیین شود. اتحاد باکو - آنکارا از طریق پیگیری ایدئولوژی پان‌ترکیسم، کنترل خطوط لوله انرژی، تلاش برای ایجاد دالان زنگزور و به‌کارگیری نیروهای مزدور در جنگ ۲۰۲۰ قره‌باغ در ابعاد ژئوکالچر، ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک بر امنیّت ملی ایران تأثیر می‌گذارد. در این پژوهش، روش گردآوری اطلاعات نیز به‌صورت استفاده از منابع مکتوب اعم از کتب، مقالات، اسناد و داده‌های اینترنت است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات