نهادسازی‌ نوین آمریکا برای مهار ایران و چین در آسیا (مطالعه موردی: کواد 2)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات منطقه ای دانشگاه جامع امام حسین، تهران، ایران

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

طراحی راهبرد‌های مبتنی بر «مهار» همواره یکی از ارکان ثابت سیاست خارجی آمریکا از زمان آغاز جنگ سرد بوده است که از سوی دو جناح جمهوری‌خواه و دموکرات آمریکا مورد پیگیری ویژه قرار گرفته است. هم‌زمان با آغاز  قرن 21 میلادی و در شرایطی که جمهوری‌خواهان نومحافظه‌کار در دوران بوش پسر پیوند محکمی بین جنگ و سیاست خارجی به‌ویژه در آسیا برقرار کردند، دموکرات‌ها به رهبری باراک اوباما تداوم این مسیر را متناسب با منافع ملی آمریکا ارزیابی نکرده‌ و تغییراتی را در راهبرد ایالات‌متحده در قاره آسیا به وجود آوردند که سنتز این راهبرد در دوره ترامپ نیز پیگیری شد و در دوران بایدن نیز در حال پیگیری است. این مقاله در چارچوب مفروضات نظریات واقع­ گرا «ثبات هژمونیک» و «موازنه فراساحلی»، با اتخاذ روش تحلیل پسارویدادی و تحلیل تأثیر روند، درصدد است راهبرد آسیایی سیاست خارجی آمریکا را با تمرکز بر «کواد 2» برای مهار دو کشور ایران و چین ارزیابی کند. این پژوهش با مفروض گرفتن دو کشور ایران و چین به‌عنوان نماد دو مجموعه هژمونیک در غرب و شرق آسیا می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که ایالات‌متحده چگونه از نهادسازی‌های نوین امنیتی در آسیا برای مهار ایران و چین بهره‌برداری می‌کند؟ یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ایالات‌متحده باوجود آن­که در حال کاهش تعهدات ژئوپلیتیکی و بهره‌گیری از ظرفیت قدرت‌های منطقه‌ای برای تداوم نفوذ خود در آسیا است، اما هم­چنان بر سیاست مهار رقبای آسیایی از طریق نهادسازی‌های نوین اقتصادی، سیاسی و امنیتی تأکید دارد و به نظر می‌رسد مهار چین و ایران مهم‌ترین اهداف ایالات‌متحده از ایجاد نهاد کواد باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات