دایاسپورا در نظریه انتقادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

دایاسپوراها یا جوامع دور از وطن نقش مهمی در کارکردهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جوامع مبدا و مقصد خود دارند. درحالی که نظریات جریان اصلی روابط بین­ الملل توجهات کانونی خود را بر دولت و بازار قرار داده­اند، با ظهور نظریات انتقادی و اجتماعی فضای بزرگی برای بررسی نقش عوامل غیر دولتی در سیاست بین­ الملل ایجاد شده است. سوال تحقیق این است که آیا دایاسپوراها که تحلیل دوگانه مثبت و منفی آن­ها از منظر اقتصادی و همچنین هویتی- امنیتی موضوع مکاتب مختلف جامعه شناسی و اقتصاد سیاسی بین ­المللی است، به ­عنوان بازیگران غیردولتی مورد توجه نظریه ­های روابط بین ­الملل نیز قرار گرفته­ اند؟ و آیا نظریه­های روابط بین­ الملل اساسا ظرفیت تحلیل نقش دایاسپوراها در نظام بین ­الملل را دارند؟ یافته ­های این تحقیق نشان می­دهد که رویکردهای انتقادی روابط بین­ الملل به لحاظ توجه به مسائل اجتماعی، هنجاری، بین‌فرهنگی و معنایی و توجه به بازیگران غیر­دولتی، قادر به ارائه فهم گسترده ­ای از نقش دایاسپوراها در روابط بین­ الملل هستند. مقاله حاضر با رویکرد تحلیلی و تفسیری و مطالعات کتابخانه­ ای جایگاه دایاسپورا را در نظریه ­های انتقادی روابط بین­ الملل نشان می­دهد.

کلیدواژه‌ها