جایگاه اتحادیه اروپا درنظام بین‌الملل در حال ‏تکوین: موانع و چالش‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

اتحادیه اروپایی بی‌تردید یکی از مهمترین و منسجم‌ترین مجموعه‌های سیاسی- اقتصادی جهان معاصر است که در طول عمر پنجاه ساله خود بتدریج گام‌های بلندی در راستای همگرایی همه‌جانبه و فراگیر و گسترش قلمرو جغرافیایی خود برداشته است. پدیده اتحادیه اروپایی را می‌توان «وحدت در عین کثرت» تعبیر نمود چرا که این مجموعه وحدت‌طلب و همگرا، در عین‌حال دارای گرایشات واگرایانه و گریز از مرکز بوده  و کلکسیونی متعدد، متنوع و متکثر در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را به نمایش می‌‌گذارد. اتحادیه اروپایی بعنوان مهمترین الگوی همگرایی منطقه‌ای در جهان معاصر، در طول حیات نیم‌قرن اخیر خود تحت تأثیر جریانات و روندهای مختلف قرار داشته که اجمالاً می‌توان آنها را در سه سطح داخلی (سطح ملی و درون کشورهای عضو)، منطقه‌ای (در سطح اروپا) و سطح بین‌المللی (سیستم جهانی) تقسیم‌بندی نمود. اتحادیه اروپای کنونی در واقع محصول و برآیند این سه نیرو و جریان می‌باشد. لذا برای درک و فهم موقعیت کنونی اتحادیه و ادراک و استنباط چشم‌انداز آینده روند همگرایی در اتحادیه اروپا و جایگاه آینده آن در نظام بین‌الملل در حال تکامل و تکوین؛ لازم است به مهمترین موانع و چالش‌های درونی و منطقه‌ای فراروی این اتحادیه و مهمترین روندها و بازیگران مؤثر بر این اتحادیه (در سطح بین‌الملل) پرداخت. بر این اساس در این مقاله سعی شده تا به مهمترین چالش‌ها و مسائل این اتحادیه در بُعد داخلی و همچنین نقش و تأثیر آمریکا بر روند همگرایی و نسبت آن با اتحادیه اروپایی پرداخته شود تا تصویر دقیق‌تر و شفاف‌تری از موقعیت اتحادیه و چشم‌انداز فراروی آن در نظام بین‌الملل حاصل آید.

کلیدواژه‌ها