ژئواکونومی انرژی و پیامدهای امنیتی آن بر سه ‏کشور ایران، پاکستان و هند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

جنوب و جنوب غربی آسیا دو منطقه‌ای که قدرت‌های جهان بیش از پنج قرن است که در تقسیمات فضای جغرافیایی آنها نقش مهمی داشته‌اند و در دوران‌های مختلف با تغییر در اهداف استراتژیک قدرت‌های جهان دچار تحولات و دگرگون‌های مهمی گردیده‌اند. زمانی این مناطق صرفاً  تحت‌تأثیر اهداف نظامی قرار داشتند و در مقاطعی جنبه‌های اقتصادی بر سرنوشت سیاسی آنها سایه افکنده است. ولی در قرن بیست‌‌ویکم به‌دلیل تحول در الگوهای استراتژیک هر دو جنبه در ساختارهای همه‌جانبه امنیتی آنها تأثیرگذار خواهد بود و جالب است که در این دومنطقه سه کشور ایران، پاکستان و هند همیشه در محور استراتژیک قرار داشته‌اند به‌ویژه اینکه پس از فروپاشی شوروی سابق تغییر در مرزهای ژئوپلتیک دوران جنگ سرد که مفهوم ژئواکونومی جایگزین مفهوم ژئواستراتژی شده است، سه کشور فوق در مرکز دو قلمرو ژئواکونومیک قرن بیست‌ویکم قرار گرفته‌اند. در نتیجه، در آینده شاهد تحولات بسیار زیادی در این سه کشور از لحاظ انتخاب متحدین استراتژیک منطقه‌ای و جهانی خواهیم بود و در این رابطه عامل انرژی به‌عنوان خمیرمایه این وحدت ژئواکونومیک عمل خواهد نمود و نقش تجارت، مناطق آزاد و امنیت خطوط انتقال انرژی سرنوشت‌سازترین عوامل در تأمین امنیت همه‌جانبه این سه کشور خواهد بود.

کلیدواژه‌ها