نقد و بررسی مدل عقلانی تصمیم‌گیری در سیاست خارجی از گونه‌های تعدیل‌شده الگوی عقلانی تا مدل‌های جایگزین

امروزه تصمیم‌گیری یکی از مهم‌ترین مباحث در عرصه تئوری‌پردازی و مفهوم‌سازی در سیاست خارجی می‌باشد. اگرچه ریشه‌های اصلی تئوری‌های مربوط به تصمیم‌گیری در اقتصاد و علم مدیریت بسط و گسترش یافته‌اند، اما دامنه این تئوری‌ها به مهم‌ترین عرصه تصمیم‌گیری سیاسی، یعنی سیاست خارجی نیز کشیده شده است و بخش مهمی از تحقیقات در این حوزه را به خود اختصاص داده است. مطالعه و بررسی الگوها و مدل‌های تصمیم‌گیری حکایت از این دارد که الگوی عقلانی تصمیم‌گیری، الگوی غالب در مدل‌های مربوط به تصمیم‌گیری بوده است. تصمیم‌گیری عقلانی بر این فرض استوار است که تصمیم‌گیر در اتخاذ تصمیم از قانون هزینه و فایده تبعیت می‌کند. به عبارت دیگر در مدل عقلایی تصمیم‌گیری، بازیگر در وهله نخست اهدافی برای خویش تعیین می‌نماید، سپس تمامی راه‌های رسیدن به هدف را مشخص می‌کند و در قدم بعدی تبعات و عواقب هر راه‌حل را با توجه به دانش خود می‌سنجد و بالاخره دست به انتخاب منطقی می‌زند و مطلوب‌ترین را برمی‌گزیند. پژوهش حاضر قصد دارد تا ضمن نقد و بررسی مفروضات الگوی عقلانی تصمیم‌گیری، به گونه‌های تعدیل شده الگوی عقلانی در تصمیم‌گیری اشاره کرده و در نهایت الگوهای جایگزین برای مدل عقلانی تصمیم‌گیری را مورد بررسی قرار دهد.