سیاست نرم‌افزاری ایالات متحده در خاورمیانه؛ مقایسه جورج بوش و باراک اوباما
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
در طول سال‌های گذشته سیاست خارجی ایالات متحده شاهد دگرگونی‌هایی بوده است. اما بی‌تردید حادثه یازدهم سپتامبر موجد مهم‌ترین تغییرات در اصول، استراتژی و حتی ابزارها و تاکتیک‌های سیاست خارجی آمریکا شده است. ناکامی بوش در دستیابی به اهداف خود در خاورمیانه، بحران در اقتصاد آمریکا و اوج‌گیری نارضایتی افکار عمومی نسبت به وضع موجود، موجد دگرگونی دیگری در سیاست خارجی آمریکا گشت و باراک اوباما با وعده تغییر، نماد و نمودِ این دگرگونی در سیاست‌گذاری خارجی ایالات متحده شد. اوباما به‌رغم تمرکز بر خاورمیانه، راهبرد‌ها و تاکتیک‌هایی متمایز از بوش و نومحافظهکاران در پیش گرفت. بی‌تردید نرم‌افزارگرایی در استراتژی نومحافظهکاران و دموکرات‌ها با شدت و ضعف وجود داشته است. اما اولویت‌بندی‌های متفاوت این دو هیئت حاکمه در ایالات متحده در مورد کار‌بست این استراتژی در قیاس با استراتژی سخت‌افزاری محل بحث و مناقشه است. به‌نظر می‌رسد توسل به اصول و قواعد قدرت نرم در مباحث امنیتی چندان مورد توجه نومحافظهکاران نبوده و این موضوع در نظر ایشان غیر اصیل و فرعی تلقی می‌شود. اگرچه بوش و اوباما از چشم‌اندازهای متفاوت گفتمانی به سیاست خارجی می‌نگرند، اما در نهایت، دکترین اوباما تا اندازه‌ای استمرار سیاست‌های پیشین، ولی با ابزار متفاوت و در قالب نرم‌افزاری قدرت است. بنابراین، تغییر مد‌نظر وی نیز عمدتاً مبتنی بر استفاده از قدرت هوشمند و باز‌تولید ابزارهای دیپلماتیک خواهد بود.
)