گفتمان‌ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال برنامه ‏هسته‌ای ایران ‏ ‏(بررسی مقایسه‌ای گفتمان آمریکا و کشورهای غیرمتعهد)‏

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

رفتار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال پرونده هسته‌ای ایران در چه بستر گفتمانی و معنایی شکل گرفته‌ است؟ بررسی اولیه نشان می‌دهد که دو گفتمان اصلی در مجمع عمومی آژانس وجود دارد؛ گفتمانی که بیشتر بر امنیت هسته‌ای، خطر تروریسم هسته‌ای و عدم اشاعه تأکید دارد که توسط آمریکا و بیشترِ کشورهای غربی دنبال می‌شود و دیگری گفتمانی که بر توسعه صلح‌آمیز هسته‌ای و خلع‌ سلاح تأکید دارد و بیشتر توسط کشورهای جهان سوم و غیر متعهد پیگیری می‌شود. در این نوشتار پس از تعریف گفتمان و روش تحلیل آن، به بررسی متون گفتمان‌های موجود در مجمع عمومی آژانس اتمی پرداخته و چگونگی تسلط گفتمان هژمونیک (گفتمان آمریکا و کشورهای غربی) را بر گفتمان غیرهژمونیک مورد تحلیل قرار می‌دهیم. پیوند گفتمان امنیتی آمریکا با گفتمان حقوقی آژانس، مولد گفتمان هژمونیک بوده که رفتار تبعیض‌آمیز آژانس را در قبال ایران امکان‌پذیر کرده است. در روش تحلیل گفتمان از تکنیک‌هایی مانند تحلیل خصوصیات اسنادی، تحلیل استعاره‌ای، شیوه نام‌گذاری، شیوه انتخاب واژگانی، تحلیل بینامتنی و تحلیل مضامین، روابط و فاعلان اجتماعی در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین استفاده می‌شود. 

کلیدواژه‌ها