1
عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
2
دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی- روابط بینالملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده
جنگ داخلی سوریه که در 7 سال گذشته مهمترین بحران خاورمیانه لقب گرفته، این منطقه را به صحنه رقابت و تقابل قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای تبدیل کرده است. گستردگی جغرافیای منازعه، حجم بالای خسارت وارده، وقوع خشونتهای بسیار شدید و نیز حضور مستقیم و غیر مستقیم تعداد بیشماری از بازیگران نظام بینالملل در صحنۀ نبردهای عملیاتی موجب شده است تا از این بحران بهعنوان یکی از نمونههای منحصر بهفرد در یک دهه اخیر یاد شود. ماهیت پدیدههای بینالمللی نشان داده است که قدرتهای بزرگ در یک ساختار چندجانبه، به موازات همکاری و رقابت، درصدد تبیت موازنه قدرت در محیط بینالمللی هستند. با وقوع بحران در سوریه نشانههایی از این نوع روابط میان روسیه و ایالات متحده از سال 2011 مشاهده شده است. روسیه طی سالهای اخیر بازیگر اصلی در سوریه بوده و در میان بازیگران خارجی در سوریه قویترین طرف بوده است، اما در طرف مقابل ایالات متحده هم با داشتن ابزارهای متعدد و به بهانه مقابله با خطر داعش و جلوگیری از نفوذ ایران در سوریه در این کشور بحران زده به ایفای نقشی پرداخته است که همسو با منافع روسیه نبوده است. به این ترتیب تقابلی آشکار و پنهان بین روسیه و آمریکا در سوریه پدید آمده است.