بحران جهانی 2008 و رویکردهای جمهوری اسلامی ایران در قبال مدیریت بین‌المللی پول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده روابط بین الملل، وزارت امور خارجه

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، دیپلماسی و سازمان های بین المللی

چکیده

 
یکی از عناصر اصلی در شکل‌گیری رویکردها و سیاست خارجی کشورها به تحولات و رویدادهای بین‌المللی مربوط می‌شود. بحران مالی جهانی 2008 به‌عنوان یکی از مهمترین این رویدادها که ریشه در شرایط اقتصادی داخلی قدرتمندترین بازیگر نظام بین­الملل یعنی آمریکا داشت، موجب ایجاد تغییرات چشمگیری در رویکردهای جهانی نسبت به نظام مدیریت بین‌المللی پول و زیر مجموعه آن یعنی صندوق بین‌المللی پول گردید. بر این اساس، بازیگران رسمی نظام بین­الملل (دولت­ها)، به‌ویژه بازیگرانی که دارای نقش حداقلی در این نظام می‌باشند، تلاش نمودند تا از فرصت به‌وجود آمده، بیشترین بهره­برداری را به‌عمل آورند و اصلاحات مورد نظر خود را در صندوق اعمال نمایند. دغدغه ایجاد شناخت از رویکردهای اتخاذ شده توسط کشوری همانند جمهوری اسلامی ایران، به­عنوان یکی از بازیگران رسمی نظام بین‌الملل و دارای رویکرد کلی انقلابی و غیر همسو با منافع غرب، پژوهشگران نوشتار حاضر را بر آن داشت تا ضمن ارائه نگاهی توصیفی - تحلیلی به جایگاه این کشور در اقتصاد جهانی و نیز رویکردهای آن نسبت به مسائل مهم بین‌المللی اقتصاد، به تحلیل درخصوص رویکردهای این کشور در قبال موضوع مدیریت بین‌المللی پول و صندوق بین‌المللی پول بویژه پس از تحولات صورت گرفته در صندوق پس از بحران 2008 بپردازند. تجزیه و تحلیل عملکرد، سخنرانی­ها، مواضع اعلامی، مکاتبات رسمی و مصاحبه­های مقامات اقتصادی و پولی جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در جریان برگزاری اجلاس‌های مشترک بهاره و پاییزه بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول در دوره‌های قبل و پس از بحران 2008 بیانگر آن است که سیاست خارجی این کشور، پس از بحران جهانی 2008، از رویکرد معطوف به بازی در محیط حاشیه‌ای نظام مدیریت بین‌المللی پول (سازوکارهای منطقه‌ای، دوجانبه، بانک‌ها و مؤسسات مالی بزرگ جهان) به‌سمت رویکرد اصلاح بازیگر مرکزی آن، یعنی صندوق بین‌المللی پول، تغییر یافت.

کلیدواژه‌ها