امنیت ملی در دوره حکومتهای پساوستفالیایی از مهمترین حوزههای موردتوجه بهشمار میآید. آیین نظامی، چگونگی شرکت نیروهای نظامی در لشکرکشیها، عملیات، نبردها و درگیریها را بهطور مختصر بیان میکند. درواقع آیین نظامی، راهنمای اعمال نظامی است و شامل قواعد سریع و تغییرناپذیر نمیشود، بلکه یک چارچوب عمومی برای نیروهای نظامی است که به استاندارد شدن عملیات نظامی و آمادگی نیروها کمک میکند. روسیه در جایگاه وارث امپراتوری شوروی، با توجه به مشکلات بسیاری که در جمهوریهای پیرامونی و غرب دارد، آیین نظامی خود را سامان میدهد. این آیین نهتنها در دوران اتحاد شوروی، بلکه پیش از آن هم در این کشور بسیار اهمیت داشته است. تفاوت آیین نظامی پس از فروپاشی شوروی با آیین دوران امپراتوری، این است که انعطافپذیر شده است و شاهد تغییر ماهیت «سند نظامی» یا «آیین نظامی» فدراسیون روسیه از هنگام انتشار نخستین نسخه رسمی آن، تا جدیدترین نسخه آن هستیم. آیین نظامی روسیه ازجمله سندهای راهبردی مهم در این کشور است که افزونبر جهتگیریهای نظامی، نوع نگاه سیاستگذاران این کشور را در مناسبات خارجی نیز بازتاب میدهد. پرسش اصلی این نوشتار این است که عوامل دگرگونی در آیین نظامی فدراسیون روسیه چیست؟ فرضیه نویسندگان این است که عوامل داخلی، منطقهای و بینالمللی سبب دگرگونی در آیین نظامی روسیه شدهاند. نویسندگان مقاله، بررسی خود را به روش توصیفیـتحلیلی و با استفاده از کتابها و مقالههای فارسی و انگلیسی در این زمینه و بهرهگیری از اسناد امنیتی روسیه از منابع اینترنتی انجام دادهاند.