TY - JOUR ID - 251470 TI - ابعاد محیط‌زیستی همکاری و امنیت در خلیج‌فارس JO - فصلنامه سیاست خارجی JA - FP LA - fa SN - 23829680 AU - امین‌منصور, جواد AD - دکترا ی روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 35 IS - 4 SP - 67 EP - 100 KW - محیط‌زیست دریایی و منابع طبیعی KW - خلیج‌فارس KW - دریای عمان KW - همکاری و امنیت منطقه‌ای KW - سازمان منطقه‌ای حفاظت از محیط‌زیست دریایی (راپمی) DO - N2 -   ازنظر بسیاری از اندیشمندان، برخورداری از محیط‌زیست سالم در جهان حق مسلم مردم بوده و مالکیت منابع طبیعی از ابزارهای قدرت و عناصر موثر بر امنیت تلقی می‌شوند. درحالیکه خلیج‌فارس و دریای عمان از اهمیت راهبردی فراوانی در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی برخوردارند، هر دو بدنه آبی بویژه خلیج‌فارس زیست‌بوم‌های شکننده‌ای دارند و از اینرو شایسته توجه کافی جامعه بین‌المللی بویژه هشت دولت ساحلی هستند. توسعه ناپایدار منطقه طی دهه‌های گذشته اثرات مخربی بر تعادل چرخه‌های طبیعی به‌ویژه چرخه‌های آب و کربن داشته است. حوزه خلیج‌فارس از سویه‌های گوناگون آلودگی به‌علت فعالیت‌های گسترده تجاری، اکتشاف و توزیع مواد نفتی، سیستم‌های فعال حمل‌ونقل، استقرار ناوگان‌ها و پایگاه‌های نظامی خارجی، استفاده ناپایدار از مواد سوختی، منازعه، احداث جزایر مصنوعی، بکارگیری دستگاه‌های بیشمار آب‌شیرین‌کن و دیگر فعالیت‌های بشری در این بدنه آبی رنج می‌برد. پدیده گرمایش زمین و تغییر آب‌وهوا با تشدید خشکسالی، بالاآمدن سطح آب‌های آزاد، افزایش تبخیر، گسترش ریزگردها و بیابان‌زایی و نابودی تدریجی برخی گونه‌های گیاهی و جانوری منطقه و مرجان‌ها بر وخامت اوضاع افزوده و ارایه خدمات زیست‌بومی توسط طبیعت را دچار اختلال کرده است. راپمی بعنوان تنها سازوکار همکاری بین دولتی درمنطقه در زمینه محیط‌زیست همگام با مشکلات منطقه به‌پیش نمی‌رود و ضرورت به‌روزرسانی و چابک‌سازی با بازنگری در اسناد و نیز تجدیدساختار آن بیش از پیش احساس می‌شود. تهدید‌های جاری ایجاب می‌کنند دولت‌های ساحلی با کاهش تنش سیاسی و استفاده از فرصت‌ها به گفتگوهای بیشتر برای همکاری جهت حفاظت از محیط‌زیست و بهره‌برداری از منابع طبیعی براساس اصل «‌پایداری» بپردازند. UR - http://fp.ipisjournals.ir/article_251470.html L1 - http://fp.ipisjournals.ir/article_251470_411194952b06e9fca819e3aaa17f22aa.pdf ER -