دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
ایالات متحده آمریکا و دیوان کیفری بینالمللی: دغدغههای حقوقی یا حفظ منافع ملی
295
314
FA
ایالات متحده آمریکا از ابتدای شکلگیری ایده تأسیس یک نهاد قضایی کیفری بینالمللی نسبت به تحقق این امر بدبین بوده و آن را تهدیدی برای منافع استراتژیک خود قلمداد کرده است. با آغاز سلسله مباحث و کنفرانسهای تدوین اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی، نگرانیها و بدبینیهای مقامات ایالات متحده آمریکا نسبت به دامنه صلاحیت و طیف عملکردی این دیوان بیش از پیش شدت گرفته و با ایراد انتقادات و مخالفتهای متنوع سیاسی و حقوقی همواره اعتراض خود را نسبت به مفاد و مواد سند تأسیس این دیوان ـ اساسنامه رمـ اعلام داشتهاند. با گذشت زمان بسیاری از ایرادات وارد شده بر اساسنامه رم از سوی ایالات متحده پاسخ داده شده و مرتفع گردیدهاند. این مقاله جستاری است پیرامون برخی از مهمترین ایرادات حقوقی مطرح شده از سوی مقامات و نمایندگان ایالات متحده آمریکا در مورد اساسنامه رم و پاسخهای متقن حقوقی به آنها.
دیوان کیفری بینالمللی,ایالات متحده آمریکا,ایرادات حقوقی,صلاحیت تکمیلی.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7732.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7732_a1301829bd82694b3fb417f8da2d6586.pdf
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
نخبگان قدرت در جامعه آمریکا
315
346
FA
آنگونه که ادعا میشود، قدرت در جامعه آمریکا در نهادها و مؤسسات بزرگ آن متمرکز شده و افرادی که در رأس این نهادها قرار دارند بهعنوان نخبگان قدرت در آن کشور شناخته میشوند. اما، در طول تاریخ آمریکا شاهد این نکته هستیم که همواره این افراد تحت سلطه یک طبقه برتر (ثروتمند) قرار داشتهاند. بنابراین، این سئوال مطرح میشود که قدرت واقعی در ایالات متحده در دست چه افرادی است؟ در پی پاسخ به این سئوال به تشریح طبقه برتر و نهادهای مربوط به این طبقه، نخبگان قدرت در ایالات متحده در 4 گروه مختلف بازرگانی، دولتی، فرهنگی و رسانهای پرداخته میشود. دراین مقاله با استفاده از آمار و ارقام و روش توصیفیـتحلیلی به بررسی وضعیت طبقه برتر و نخبگان آمریکا پرداخته خواهد شد تا روند نفوذ و تأثیرگذاری طبقه ثروتمند بر نهادها و سازمانهای مختلف در راستای اهدافشان در طول تاریخ ایالات متحده مشخص شود. این یافتهها میتواند ما را در شناخت بهتر شرایط حاکم بر ایالات متحده یاری رسانده و بافت جامعه آمریکایی را بهتر نشان دهد.
ایالات متحده,نخبگان قدرت,طبقه برتر,طبقه حاکم,نهادها و مؤسسات.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7733.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7733_0f86d04629501331166358f9eeb4401a.pdf
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
جایگاه آسیاـپاسفیک در معادلات راهبردی جدید آمریکا با تأکید بر نقش ژاپن
347
368
FA
راهبرد بازگشت به آسیا و پاسفیک اوباما، از یک منظر به دلیل رشد اقتصادی و نظامی چین مطرح شده است و از منظری کلان سیاستی چند بُعدی است که از ملاحظات اقتصادی، سیاسی و راهبردی آمریکا در منطقه نشأت میگیرد. آمریکا با پیاده کردن و دنبال کردن این راهبرد، حضور سیاسی، نظامی و اقتصادی خود در منطقه را افزایش خواهد داد و به تقویت روابط با متحدان و شرکای منطقهای و تعمیق تعامل با نهادهای چند جانبه و مدیریت روابط با چین خواهد پرداخت. اگر ارتقای چین به عنوان قدرت در حال ظهور، باعث شکلگیری راهبرد بازگشت به آسیا و پاسفیک اوباما گردیده، ژاپن کلید اصلی موفقیت این راهبرد در راستای موازنه مجدد در منطقه به شمار میرود. این مقاله با بررسی اهمیت اقتصادی و امنیتی منطقه آسیا و پاسفیک برای آمریکا، به نقش و جایگاه ژاپن در راهبرد اوباما میپردازد.
آسیا و پاسفیک,آمریکا,موازنه مجدد,ژاپن,راهبرد بازگشت به آسیا.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7734.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7734_e7e9a5dddebb6aa3169409e31e0b1dfb.pdf
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
روابط فرهنگی و اجتماعی ایران و آمریکا در دوره ریاست جمهوری لیندون جانسون (48-1342ش/69-1963م)
369
388
FA
گسترش روابط فرهنگی و اجتماعی از جمله مسائل مهمی بود که در دهه چهل مورد توجه حاکمیت ایران قرار گرفت. این پژوهش به بررسی روابط فرهنگی و اجتماعی ایران و آمریکا در دهه چهل بهویژه در دوران ریاست جمهوری لیندون جانسون با استفاده از روش اسنادی و کتابخانهای میپردازد. در راستای توسعه فرهنگی که سرآغازی بر توسعه سیاسی است، آمریکا با استفاده از پوششهای فرهنگی ازجمله راهاندازی مدارس آمریکایی و فعالیت مطبوعاتی در ایران درصدد ایجاد تحولات مطلوب موردنظر در این کشور بود. تحولات اجتماعی با اصلاحات ارضی آغاز، با تشکیل سپاه دانش و بهداشت و ورود فناوری و تبادلات دانشجویی ادامه یافت. اما به دلیل رویکرد استعماری و ترکیب آن با فساد دستگاه حاکمه استبدادی موجب نارضایتی عمومی، فرار مغزها و زمینهساز پیروزی انقلاب اسلامی گردید.
ایران,آمریکا,جانسون,محمدرضا شاه,روابط فرهنگی,روابط اجتماعی.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7737.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7737_e810b2343f9f48530eeb9cafb44d153e.pdf
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
از رامسر تا ارومیه: ابعاد بینالمللی بحران دریاچه ارومیه
389
410
FA
چند سالی است که دریاچه ارومیه در اثر فعالیتهای توسعهای در حوزه آبریز دچار تغییرات بومشناختی شدیدی شده و با ادامه چنین شرایطی میرود که منطقه دچار یک فاجعه زیست محیطی گردد. ابزارهای متعدد حقوقی زیستمحیطی بینالمللی وضعیت انواع اکوسیستمها از جمله اکوسیستم تالابها را مورد توجه قرار داده تعهداتی را متوجه دولتهای متعاهد نمودهاند. از سوی دیگر، جامعه بینالمللی به دلیل آثار فرامرزی وضعیت اکوسیستمها پذیرفته است کمکهای مالی و فنی خود را در اختیار دولتهای درخواستکننده بگذارد و در همین راستا کلیه دولتها را مکلف نموده از طریق همکاری و تبادل دانش و تجربیات به حلوفصل چالشهای زیستمحیطی خود بپردازند. کنوانسیونهای بینالمللی سهگانه: رامسر، تنوع زیستی و گونههای مهاجر و نیز برنامه انسان و زیستکره یونسکو از ابزارهای حقوقی بینالمللی هستند که بیشترین ارتباط را با دریاچه ارومیه دارند. باتوجه به مفاد ابزارهای یادشده، این مقاله به تعهدات خارجی و راهکارهایی میپردازد که دولت باید به آنها برای نشان دادن پایبندی خود به اجرای وظایف محوله و نیز دریافت کمکهای مورد نیاز برای احیای دریاچه توجه کافی مبذول نماید. راهکارها شامل درج نام دریاچه ارومیه در فهرست مونترو کنوانسیون رامسر، طرح موضوع بحران در مجامع زیستمحیطی منطقهای و بینالمللی، تعامل و همکاری بیشتر با کشورهای همجوار در این زمینه و استفاده از امکانات، دانش و تجربیات دیگران در مدیریت یکپارچه حوزههای آبریز با هدف احیای دریاچه و حفاظت از آن در آینده و نیز تدوین ابزارهای حقوقی لازم در سطح کشور نظیر "راهبرد توسعه پایدار" میباشد.
دریاچه ارومیه,تالاب,کنوانسیون رامسر,کنوانسیون تنوع زیستی,ذخیرگاه زیست کره,فهرست مونترو,حقوق بینالملل محیطزیست.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7738.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7738_930b949b898a4acef628da95dd5d5d69.pdf
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
جایگاه دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی (دفاع مقدس)
411
444
FA
در فرایند تکامل جهانی شدن، اقتصاد اهمیت فزایندهای یافته و بازیگران متعدد دولتی و غیردولتی به عرصه دیپلماسی وارد شدهاند؛ پدیدهای که از دید دیپلماسی سنتی مغفول مانده بود. این مقاله بنا دارد زمینهها، چالشها و جایگاه دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی دوران دفاع مقدس را مورد بررسی قرار داده و به این سئوال پاسخ دهد که دیپلماسی اقتصادی از چه جایگاهی در سیاست خارجی برخوردار بوده و با چه چالشهایی مواجه گردید؟ به دلیل حاکمیت منطق اقتصاد جنگی و ملاحظات سیاسی، اولویت موضوعات داخلی بر موضوعات بینالمللی و افزایش نقش دولت در اقتصاد ناشی از عدم انطباق منطقهای حاکم بر سیاست خارجی با منطقهای درونی حاکم بر جهانی شدن، دیپلماسی اقتصادی از جایگاه و نقش محوری برخوردار نبوده است. در این دوره اقتصاد به عنوان ابزاری در دستان دولت بود که تلاش میکرد از طریق بهکارگیری آن اهداف سیاسی و امنیتی ناشی از ضرورت های دفاعی را تأمین نماید.
دیپلماسی اقتصادی,منطقهای درونی سیاست خارجی دوران دفاع مقدس,اقتصاد جنگ,جهانیشدن.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7740.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7740_6e54b2acb83cc116cb23e5519448021d.pdf
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
رئالیسم روسی و جزایر ژئواستراتژیک کوریل: تئوری، تاریخ، واقعیت
445
472
FA
چرا جزایر کوریل به عنوان منطقهای ژئواستراتژیک برای روسیه شناخته میشود؟ ضرورت پرداختن به این موضوع به واسطه مناقشه چند دههای است که میان ژاپن و اتحاد شوروری و پس از آن میان ژاپن و روسیه در جریان بوده است. پیامدهای این مناقشه میتواند جابجایی مرزهای استراتژیک جهانی و تغییر در ساختار قدرت نظام بینالملل باشد. رئالیسم تهاجمی، دیدگاهی است که این نوشتار از زاویه آن موضوع را بررسی کرده است. برپایه این دیدگاه یکسانی ملزومات سیاست خارجی روسیه در دورههای امپراتوری تزاری، اتحاد شوروی و روسیه امروزی نشان داده شده و سیاستهای روسیه در قبال جزایر کوریل مورد تحلیل قرار گرفته است. اهمیت جزایر کوریل به واسطه فراهم ساختن پایگاههای هوایی و دریایی برای نظارت بر اقیانوس آرام شمالی، اهمیت دفاعی و اقتصادیشان، نقش آنها در برتری استراتژیک روسیه نسبت به ژاپن و اهمیت بالقوهشان در رقابت هستهای با آمریکا است. شواهد موجود بیانگر این امر هستند که فدراسیون روسیه اجازه جدایی این جزایر از خاک اصلی روسیه را نخواهد داد و لذا نمیتوان پایانی برای مناقشه میان روسیه و ژاپن در شرایط کنونی متصور بود. تنها احتمال واگذاری دو جزیره کوچک هابومی و شیکوتان[1] وجود دارد که البته روسیه در قبال واگذاری آنها امتیازات ارزندهای را طلب خواهد کرد. مقاله حاضر تلاش جهت شناسایی سیاست خارجی روسیه و چشماندازی است برای نشان دادن ارتباط میان نظریههای ژئوپلتیک و فعل سیاسی.
<br clear="all" />
[1]. Habomai & Shikotan
رئالیسم تهاجمی,ژئواستراتژی,ژئوپلتیک,هارتلند,ریملند,ساختار آنارشیک نظام بینالملل,دولتـملت,هژمونی سلسلهمراتبی,ابرقدرت,قدرت بزرگ جهانی.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7741.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7741_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
همهپرسی سال 2014 استقلال اسکاتلند: دغدغه دولت انگلیس
473
508
FA
همهپرسی استقلال یا ادامه حضور اسکاتلند در چارچوب انگلیس، قرار است 14 سپتامبر 2014 ( 23 شهریور 1393 ) برگزار گردد. سه حزب عمده بریتانیا (محافظهکار، کارگر و لیبرال دموکرات) مخالف جدایی اسکاتلند میباشند. در صورت رای مثبت اسکاتلندیها به استقلال، دولت محلی قصد دارد با توسعه برنامههای عدالت اجتماعی، ایجاد شرایط رقابتی و دسترسی به درآمد نفت و گاز دریای شمال، کشور مستقل اسکاتلند را مجدداً احیاء نماید. شاید بتوان منابع نفت و گاز شمال، ذخایر طبیعی و صنایع این سرزمین را پشتوانه مهمی برای احیای استقلال آن قلمداد نمود، اسکاتلند دارای نظام قضایی مستقلی بوده و بر سیستم آموزشی، بهداشتی و درمانی خود کنترل کاملی دارد. این ایالت همچنین تا حدودی از اختیار تغییر میزان مالیاتها و از نهادی مشابه وزارت کشور بهرهمند است. در عین حال دولت مرکزی انگلیس سعی دارد در مدت باقیمانده با برجسته کردن مخاطرات اقتصادی و سیاسی پیش روی یک اسکاتلند مستقل، موجبات تداوم اتحاد آن با خود را فراهم نماید. تداوم وضعیت موجود اهمیت بهسزایی برای لندن داشته و جدایی احتمالی اسکاتلند میتواند موجب تضعیف جایگاه بریتانیا در سطوح ملی، منطقهای و بینالمللی گردد.
اسکاتلند,حزب ملی اسکاتلند,همهپرسی,استقلال,انگلیس,نفت و گاز شمال.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7744.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7744_d2af36d28835e93d8e1494a3c3f85fe8.pdf
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
بحران سوریه؛ امکان و امتناع مداخله بشردوستانه
509
534
FA
در روند تحولات پرشتاب سوریه، راهکارهای متفاوتی از سوی بازیگران منطقهای و فرامنطقهای برای پایان بخشیدن به بحران این کشور پیگیری شده است. یکی از آنها امکان مداخله نظامی در پرتو و به بهانه اصول حقوق بینالملل بشردوستانهـمداخلات بشردوستانه، اصل مسئولیت حمایت، ممنوعیت کاربرد سلاحهای کشتارجمعی است. در واقع، جبهه کشورهای غربی در بحران سوریه، تغییر وضع موجود را با سرنگونی اسد و جایگزینی یک نظام سیاسی جدید دنبال میکنند. پیش از این کشورهای غربی موفق به تصویب قطعنامه 1973 علیه لیبی در مارس 2011 شدند و با پشتوانه آن، اقدام به مداخله نظامی در لیبی نمودند. غربیها با وجود مخالفتهای کشورهایی چون؛ ایران،چین و روسیه، به دنبال نوعی مداخله نظامی در سوریه برای نیل به اهداف و منافع خود هستند. لذا همانند جنگ ناتو علیه یوگسلاوی سابق در سال 1999 و حمله آمریکا به افغانستان در سال 2001 و عراق در سال 2003 که نمونههای بارز مداخله یکجانبه و چندجانبه میباشند، در مورد سوریه نیز بحث درباره امکان مداخله نظامی و توجیهپذیری آن برمبنای حقوق بینالملل در محافل سیاسی و حقوقی بسیار مطرح میگردد. این پژوهش تلاش دارد تمامی توجیهات حقوقی امکانی/ امتناعی درباره بحث مداخله بشردوستانه در سوریه را مورد بحث، نقد و بررسی قرار دهد.
سوریه,حقوق بشر,مداخله نظامی,مسئولیت حمایت,سلاحهای کشتار جمعی.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7745.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7745_00dbee749b705eb663c77ede41672236.pdf
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
27
2
2013
08
01
تحولات جهان عرب، الگوی تغییر نظام امنیتی در خاورمیانه (با تأکید بر مصر)
535
562
FA
در چند سال اخیر شاهد تغییر و تحولاتی در خاورمیانه بودهایم که برای هیچکس قابل پیشبینی نبود. تحولات کشورهایی چون مصر، تونس، لیبی و... همه نتیجه به سر آمدن صبر مردم این کشورها و طغیان آنها در برابر نظامهای استبدادی است که توان حل مشکلات مردم را نداشتند. این تغییر و تحولات طی چند سال اخیر، منطقه را به کانون توجه دنیا تبدیل کرده است. مصر در این میان به عنوان پرجمعیتترین کشور عربی خاورمیانه و همینطور جایگاه استراتژیک و ژئوپلتیک که در خاورمیانه دارد، مرکز بیشترین تحلیل و توجه بوده است. هر تغییر و تحول سیاسی در مصر میتواند کشورهای منطقه از جمله ایران و همینطور قدرتهای بزرگ مثل آمریکا و همپیمانانش در منطقه از جمله رژیم صهیونیستی را متأثر کند. این مقاله نقطه اصلی تحلیل خود را مصر قرار داده و ضمن کندوکاوی در تحولات اخیر مصر، تأثیر و پیامدهای آن را بر نظم سیاسی، امنیتی محیط آینده خاورمیانه بررسی خواهد کرد. مقاله حاضر بر این امر تأکید میکند که مثلث ایران، ترکیه و مصر میتواند پایهگذار محیط امنیتیـسیاسی جدیدی در خاورمیانه باشد و نظم امنیتی جدیدی را جایگزین نظم قبلی کند.
خاورمیانه,مصر,محیط امنیتی,ایران,ترکیه,آمریکا.
http://fp.ipisjournals.ir/article_7746.html
http://fp.ipisjournals.ir/article_7746_ab3fe5243ff7ccb481efe56942b03e59.pdf