ORIGINAL_ARTICLE
استثنائات حقوقی ممنوعیت توسل به زور در روابط بینالملل
صلح از قدیمیترین آرمانهای بشری است و به دلیل آن که همیشه در معرض تهدید و مخاطره قرار داشته، همواره انسانها چه از نظر تئوری و چه در عمل در تلاش برای چارهجویی به منظور برقراری، حفظ و تعالی آن بودهاند. با این وجود و بهرغم مطلوبیت صلح، جامعه بشری در 3500 سال تاریخ مدوّن خود، تنها 205 سال را در صلح و آرامش به سر برده است. با این وجود و در حالی که حافظه تاریخی بشر متألم از زخمهای به جا مانده از جنگ و خونریزی است، همواره تلاشهایی برای محدودکردن استفاده از نیروهای نظامی و توسل به زور در روابط ملل مختلف در جریان بوده است که همت خود را بر دستیابی به صلحی پایدار و ماندگار که از آرمانهای بشری است گماشتهاند. این مهم حاصل نمیشود مگر با اقدام به مهار قانونی بازیگرانی که در پی حصول به منافعشان خود را محق به پایمال حقوق سایرین میدانند. چون اخلاق از تأمین صلح بینالمللی عاجز ماند، حقوق بینالملل به امید تحقق بخشیدن به این هدف به وجود آمد. عدم توانایی جامعه ملل در ممانعت از بروز جنگ جهانی دوم باعث گردید سامانه جدیدی برای تأمین امنیت بینالملل تدبیر گردد و منشور ملل متحد در اولین عبارت از مقدمه خود هدف اولیهاش را "محفوظ نگه داشتن نسلهای آینده از بلای جنگ" اعلام نماید. قاعده منع توسل به زور در منشور ملل متحد هرگونه اقدام زورمدارانه در مناسبات بینالمللی را شامل میشود. در این پژوهش ضمن بررسی تحولات حقوقی در این زمینه، استثنائات وارد بر این قاعده حقوقی را بررسی خواهیم کرد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_5831_43c008801930fd8cd58cc1684a0ee90a.pdf
2012-06-01
113
132
روابط بینالملل
توسل به زور
حقوق بینالملل
جنگ عادلانه
جنگ پیشگیرانه
ORIGINAL_ARTICLE
فراز و فرودهای رابطه انگلیس و اروپا (2011ـ 1945)
هدف این مقاله بررسی روابط انگلیس و اروپا در بافت همگرایی اروپایی است. پرسش اصلی پژوهش این است که فرازوفرودهای رابطه انگلیس و اروپا در سالهای 2011ـ 1945 تابع چه علل و عواملی میباشد؟ به نظر میرسد دغدغههای حاکمیتی، سابقه امپراطوری، ژئوپلتیک خاص انگلیس، دارا بودن گزینههایی چون رابطه ویژه با امریکا و کشورهای مشترکالمنافع، هراس از محور فرانسهـآلمان، ورود دیرهنگام به روند همگرایی اروپایی، نگاه تجاری به همگرایی اروپایی، نظام اقتصادی متفاوت و تمایزات فرهنگی با اروپابیان از متغیرهای تاثیرگذار در روابط پرفراز و فرود و ناسازگاری انگلیس با همسایگان اروپاییاش محسوب میشود. انگلیس میل زیادی برای همگرایی در زمینههای سیاسی و نظامی ندارد چرا که محدودیتهای حاکمیتی برای این کشور به وجود میآورد، همزمان از همگرایی در حوزههای تجاری استقبال میکند بهگونهای که امروزه این هدف را در لوای حمایت از گسترش اتحادیه اروپا به سمت شرق مطرح مینماید. انگلیس در حوزههای نظامی و امنیتی بیشتر متمایل به سمت حرکت در مسیر سیاستهای آمریکا در قالب ناتو است، لندن هم از ضعف نظامی اتحادیه اروپا اطلاع دارد و هم از قدرتمند شدن اروپا زیر سلطه رقبای قدیمی چون فرانسه و آلمان نگرانی دارد. مجموعه این عوامل باعث گردیده که از آغاز روند وحدت اروپایی شاهد فرازوفرودهای متوالی در رابطه لندن با بروکسل باشیم و موضوع چگونگی رابطه با اروپا همیشه یکی از مناظرههای جدی در میان احزاب عمده این کشور باشد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9431_3af5abd53c2293b68809d81ac2d0f59b.pdf
2012-06-01
867
896
کلیدی: انگلیس
اروپا
همگرایی اروپایی
اتحادیه اروپا
شریک ناسازگار
اروپاگرایی
اروپاگریزی
یورو.
ORIGINAL_ARTICLE
کنش احتمالی روسیه در مقابل تهدید حمله نظامی آمریکا به ایران
نزدیک به یک دهه است سایه تهدید حمله نظامی احتمالی آمریکا به ایران بر سر منطقه حساس و ناپایدار خلیج فارس و خاورمیانه سنگینی میکند. صرف نظر از واقعی یا غیرواقعی بودن این گونه تهدیدها، در سیاست بینالملل معمولاً بلوف جدی فرض شده و برای مقابله با آن نیز آمادگی لازم ایجاد میشود. هر دو رئیس جمهوری اخیر آمریکا؛ جرج بوش و باراک اوباما، بر گزینه نظامی علیه ایران بهعنوان آخرین حربه تأکید کرده و گفتهاند "همه گزینهها بر روی میز قرار دارد". باتوجه به چنین تهدیدهایی و در حالی که در شرایط کنونی نظام بینالملل، قدرت بزرگ دیگری برای ایجاد موازنه و ممانعت از چنین اقدام احتمالی آمریکا علیه ایران وجود ندارد، نقش بازدارنده روسیه را چگونه میتوان تبیین نمود؟ آیا اصولاً روسیه برای روابط خود با ایران تا آن اندازه اهمیت قائل است که بخواهد مانع حمله نظامی آمریکا شود؟ آیا اصولاً در چارچوب معادلات استراتژیک روسیه با آمریکا و در اولویتهای سیاست خارجی روسیه جایی برای مقابله با آمریکا تا حد ممانعت از جنگ وجود دارد؟ باعنایت به این موضوعات ازجمله تهدید آمریکا به حمله نظامی به ایران و اهمیت همکاریهای ایران و روسیه از یک سو، و "دیپلماسی اقتضاسنجی" روسیه از سوی دیگر، فرض اولیه این نوشتار این است که روسیه متحد قابل اعتمادی برای ایران نیست. رفتارهای گذشته روسیه در قبال سایر متحدین آن کشور و نیز الگوی رفتاری روسیه در قبال تحریمهای غرب علیه ایران، نشان از این دارد که مسکو رفتارهای متناقضی از خود بروز داده است. این مقاله میکوشد با نگاهی به روند همکاریهای روسیه با ایران و آمریکا و سیاست آمریکا نسبت به ایران، نحوه واکنش احتمالی روسیه به تهدید نظامی آمریکا علیه ایران را مورد بررسی قرار دهد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9432_a767e9a154009af5f9ab2ba883fac8bf.pdf
2012-06-01
897
926
جنگ
روسیه
اهمیت استراتژیک
ایران
آمریکا
بازدارندگی
تهدید نظامی.
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عملکرد قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در عراق جدید
در عرصه جدید سیاست بینالملل، یکی از ابزارهایی که واحدهای سیاسی به منظور دستیابی به اهداف و منافع ملی و راهبردی خود به کار میگیرند قدرت نرم است. قدرتی که بهزعم نظریهپردازان آن تأثیرگذاری بیشتری در مقایسه با قدرت سخت دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز بهعنوان واحد سیاسی مستقل، به منظور دستیابی به اهداف ملی و راهبردی خود از مؤلفهها و ظرفیتهای قدرت نرم خود در حوزه سیاستهای منطقهای و بینالمللی، بهره میگیرد. در حالحاضر، عراق یکی از کشورهایی است که در مجموعه امنیتی خاورمیانه، جایگاه مهمی در سیاست خارجی ایران دارد. ایران به منظور بهبود و گسترش روابط با این کشور، از ظرفیتهای قدرت نرم خود استفاده میکند. این نوشتار، در چارچوب نظریه قدرت نرم و منابع سه گانه آن در حوزه فرهنگ، ارزشهای سیاسی و سیاست خارجی، به بررسی عملکرد و مؤلفههای قدرت نرم ایران در عراق جدید میپردازد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9433_4f706d132cf754810b893d23dfbe8101.pdf
2012-06-01
927
950
قدرت نرم
عراق
جمهوری اسلامی ایران
فرهنگ
سیاست خارجی
دین
العالم
رسانه.
ORIGINAL_ARTICLE
پدیدارشناسی الزامات دیپلماسی اسلامی
سیاست، تدبیر امور عمومی است و دیپلماسی شاخهای از علم سیاست است که امور عمومی را در بستر موضوعات بینالمللی مورد بررسی قرار میدهد. هدف دیپلماسی ایجاد رویههای مذاکرهای و فنون ارتباطی است که بازیگران بینالملل را در رسیدن به خواستههای مشروع با کمترین هزینه و به دور از خشونت یاری دهد. ماهیت دیپلماسی مبتنی بر فن و تکنیک میباشد و بهخاطر ارتباط این رشته با محیط آنارشیک بینالملل نقش ایدهها، آرمانها و اندیشهها در آن کلیدی میباشد. اسلام با مبانی توحید، معاد، نبوت و گزارههای احکامی و اخلاقی صادر شده از قرآن و حدیث در فقه، حکمت، اندرزنامه و عرفان برای زیستجمعی انسانها و قواعد چرخش امور عمومی الگوهایی داشته و دارد. پرسش این مقاله این است که برای واردشدن روشی، تحلیلی، سیاستگذاری و هنجاری گزارههای اسلامی به دیپلماسی چه الزاماتی متنی وجود دارد؟ بر این اساس پاسخ نوشتار به این سمت حرکت میکند که باتوجه به وجود سه گونه از فناوری قدرت در شکلهای متافیزیکی، فیزیکی و کوانتومی، پدیدار شدن دیپلماسی اسلامی در هر یک از این فناوریهای قدرت، الزاماتی را میطلبد که باید مورد توجه قرار گیرد و نادیده گرفتن هر کدام از شاخصها و عوامل زمینهای و تکنیکی باعث میشود که دیپلماسی اسلامی شعاری، کیفی، بدون زمینه و هزینهزا باشد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9434_05fb012f5593b39ef072b0a295fa3023.pdf
2012-06-01
951
974
فناوریهای قدرت
پدیدارشناسی
دیپلماسی اسلامی
منطق مذاکره
بیداری اسلامی.
ORIGINAL_ARTICLE
روانشناسی شناخت و تصمیمگیری در سیاست خارجی
روان شناسی شناخت شاخهای از علوم شناختی است که با تمرکز بر "ذهن"، به بحث و بررسی درباره فرایندهای درونی ذهنی از قبیل حل مسئله، حافظه، ادراک، شناخت، زبان و تصمیمگیری میپردازد. در واقع روان شناسی شناخت (روان شناسی معرفت) میخواهد به این سئوال اساسی پاسخ دهد که ذهن انسانها چه تاثیری در تصمیمگیری دارد؟ به عبارت دقیقتر اگر ذهن را همچون رایانه فرض کنیم، اطلاعات پس از ورود دچار چه تغییر و تحولاتی میشوند؟ تصمیمگیری در سیاست خارجی از طرف کسانی صورت میگیرد که اطلاعات دریافتی را مورد پردازش قرار میدهند و روانشناسی شناختی قصد دارد تا با کمک ابزارهای نوین، نحوه پردازش اطلاعات را مورد مطالعه قرار دهد و از این طریق فهم متفاوتی از نحوه اتخاذ تصمیمات ارائه دهد. این پژوهش سعی دارد تا با مطالعه حوزه جدید تصمیمگیری در سیاست خارجی یعنی روانشناسی شناخت، دستاوردهای آن در یکی از مهمترین حوزههای تصمیمگیری، یعنی تصمیمگیری سیاست خارجی را به بحث و بررسی گذاشته و قصور و کاستیهای آن در تحلیل تصمیمگیری در الگوی سیاست خارجی ایران را تبیین نماید.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9435_022db05e953d29e917d67f22cae1db14.pdf
2012-06-01
975
994
علوم شناختی
روانشناسی شناختی
ذهن
الگوی عقلانی
تصمیمگیری
سادهسازی
یکپارچگی شناختی
تصمیمگیری ارزشمدار.
ORIGINAL_ARTICLE
اسلامهراسی و اسلامستیزی: ده سال پس از حادثه 11 سپتامبر
گرچه اسلامهراسی و ریشههای شکلگیری آن به قبل از حادثه 11 سپتامبر و حتی بیش از هزار سال پیش باز میگردد، تردیدی نیست که حادثه 11 سپتامبر و موج سیاسی، امنیتی و تبلیغاتی عظیمی که متأثر از آن ایجاد شد، تاثیرات شگرفی بر چگونگی نگرش به مسلمانان در غرب و نحوه تعامل با آنان در جوامع غربی بر جای گذاشت. موج اسلامهراسی گسترده و برنامهریزی شده از آن پس در قالبها و شکلهای مختلف رسمی و غیررسمی بروز یافت و ضمن ترسیم چهرهای مشوّش از اسلام و مسلمانان، محدودیتها و فشارهای روانی و قانونی بسیاری را بر اقلیتهای مسلمان ساکن کشورهای غربی تحمیل نمود. ده سال پس از 11 سپتامبر، موج اسلامهراسی گسترده که در ابتدا واکنشی احساسی به حادثه 11 سپتامبر تلقی میشد، در یک پیشروی خزنده و آرام، از شاکله محدود و غیررسمی خود بیرون آمده و به شکل هدفمند در چارچوبهای رسمی و قانونی نیز تجسم یافته است.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9436_74d077dbd873c6d1cde7eb1bb7d166e2.pdf
2012-06-01
995
1022
اسلام هراسی
اسلام ستیزی
یورابیا
بیگانه ستیزی
نژادپرستی
11 سپتامبر
مسلمانان
اروپا
حقوق بشر.
ORIGINAL_ARTICLE
مفهوم مأموریتهای صلحبانی سازمان ملل متحد و سیر تحول آن
بررسی روند تاریخی مأموریتهای صلحبانی سازمان ملل متحد حاکی از بروز تحولی کمّی و کیفی در این مأموریتها در دو دهة اخیر است که از آن به عنوان سیر تحول مأموریتهای صلحبانی این سازمان یاد میشود. این توسعه و تحول به تدریج شکل گرفته و از مأموریتهای سنتی صلحبانی با وظیفۀ محدود نظارت بر آتشبس آن هم غالباً در درگیری های مسلحانه بین دولتها (درگیریهای بینالمللی)، به مأموریتهای پیچیده و چندوجهی با مشارکت واحدهای نظامـی، پلیس و نیروهای غیرنظامـی و بشردوستانـه که بهطور عمده برای پاسخ به درگیریهای مسلحانة داخلی (در نقطـه مقابـل درگیریهای بینالمللی) اعزام میشوند، تغییر ماهیت داده است. این تحول در واقع در پاسـخ به محیط بینالمللی جدید شکل گرفته در دوران پس از خاتمة جنگ سرد و شرایط نوین حاکم بر درگیریها و بحرانهای بینالمللی صورت گرفته و اعـزام پرشمـار نیروهای صلحبان این سازمان به مناطق به شدت فقیر و آشوبزده به عنوان یکی از نتایج طبیعـی ایجاد محیط نوین بینالمللی ارزیابی میگردد. البته در این زمینه یکی از نگرانیهای مهم موجود در ارتباط با روند تحول کیفی و کمّی مأموریتهای صلحبانی سازمان ملل متحد، امکان تبدیل چنین سازوکاری به یک عنصر قدرتمند پشتیبانیکننده سیاستهای تغییر رژیم در جهان توسط قدرتهای غربی میباشد. مقالـة حاضـر کوشیده است با استفاده از اسناد و گزارشهای سازمان ملل متحد، در قالب یک مقدمه، سه بخش و نتیجهگیری به بررسی مفهوم صلحبانی سازمان ملل متحد و سیر تحول آن بپردازد. بخش اول مقاله به بررسی مفهوم صلحبانی در چهار دوره زمانی مفروض پس از تأسیس سازمان ملل متحد، بخش دوم به بررسی تحول مفهوم صلحبانی و بخش سوم به آسیبشناسی مأموریتهای صلحبانی سازمان ملل متحد اختصاص یافته است.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9437_7103ce14fce8bfac8a735456044e6cbf.pdf
2012-06-01
1023
1052
سازمان ملل
صلحبانی
امنیت بینالملل
ناظران نظامی
جنگ سرد.
ORIGINAL_ARTICLE
مصونیت قضایی دولت و نقض حقوق بشر در پرتو عملکرد دولتها، رویه قضایی و دکترین
دولتها در عرصۀ جامعه بینالمللی گاه مرتکب نقض قواعد حقوق بشر ازجمله منع شکنجه، منع کار اجباری، منع توقیف خودسرانه یا سایر هنجارهای حقوق بشری، علیه اتباع سایر دولتها میشوند. در اینگونه موارد، افرادی که در اثر اعمال دولت خارجی لطمه دیدهاند، در محاکم ملی دولت متبوع خود، برای مطالبه خسارات مدنی ناشی از این اعمال، علیه دولت مذکور طرح دعوا مینمایند. دول خاطی در اینگونه موارد به مصونیت قضائی خود استناد میکنند. در بسیاری از موارد محاکم ملی دولتها با پذیرش مصونیت قضائی دولت خارجی، از رسیدگی به دعوای مطالبه خسارت مدنی خودداری مینمایند. اما در سالهای اخیر گرایشی بین برخی حقوقدانان بینالملل و محاکم ملی کشورها ایجاد شده است که بر مبنای آن؛ نظر به اینکه قواعد حقوق بشری در زمره قواعد آمره بینالمللی قلمداد میشوند، در رأس سلسلهمراتب قواعد حقوق بینالملل قرار گرفتهاند، بنابراین قاعده مصونیت قضائی دولت در صورت نقض این قواعد بنیادین، مغلوب میشود. این مقاله با بررسی قوانین ملی، اسناد منطقهای و بینالمللی، رویه قضائی و دکترین به دنبال احراز این واقعیت است که آیا در حقوق بینالملل، نقض قواعد بنیادین حقوق بشر به عنوان استثنائی بر قاعده مصونیت قضائی دولتها پذیرفته شده است یا خیر.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9438_d9296f54e13e1695b3f25e34c4c24017.pdf
2012-06-01
1053
1086
مصونیت قضائی
قاعده آمره
نقض حقوق بشر
شکنجه
قانون مصونیت دولت.
ORIGINAL_ARTICLE
مبارزه علیه تروریسم و نقض کنوانسیون اروپایی حقوق بشر توسط کشورهای اروپایی با تأکید بر عملکرد انگلستان و اسپانیا
تروریسم در همه اشکال و مظاهر بهمنزله تهدیدی جدی علیه صلح و امنیت بینالمللی بهشمار میرود که مبارزه با آن رعایت استانداردهای حقوق بشری را میطلبد. عدالت کیفری و رعایت اصول حقوق بشر در مبارزه با تروریسم، نقش بسیار مهمی در تأثیرگذاری اقدامات کشورها در مبارزه علیه تروریسم ایفا میکند. در کشورهایی نظیر انگلستان و اسپانیا که بیش از 5000 نفر زندگی خود را در اثر حملات تروریستی از دست دادهاند، رویکرد قانونی و اجرایی در قبال تروریسم از اهمیت بهسزایی برخوردار است. برخورد با اقدامات تروریستی در انگلستان به شکل قوانین ضدتروریستی مجزا و در اسپانیا در قالب قوانین کیفری و آئین دادرسی کیفری در برخورد با مظنونین تروریستی، منجر به نقض اصول و حقوق تضمین شده افراد مندرج در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر شده است. با توجه به یافتههای تحقیق رکن اصلی و مؤثر در مبارزه علیه تروریسم اجرای همزمان تعهدات و اصول حقوق بشری مندرج در کنوانسیون مذکور میباشد و بر این اساس در مقاله، اقدامات ضدتروریستی انگلستان و اسپانیا که مدعی و سردمدار حمایت از حقوق بشر میباشند بهعنوان الگویی که در اعمال و اجرای قوانین بدون توجه به اصول و مقررات حقوق بشری به بهانه حفظ امنیت ملی سیاست دو گانهای را اتخاذ کردهاند، مورد بررسی و مداقه قرار میگیرند.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9439_b87c8134f3d738714294fc9b0bacd3a1.pdf
2012-06-01
1087
1112
مبارزه علیه تروریسم
کنوانسیون اروپایی حقوق بشر
انگلستان
اسپانیا.