per
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
2007-10-01
22
4
859
882
9678
Research Paper
تحول نقش ایران و چالشهای پیش رو
پس از انقلاب اسلامی 1357 و گسستهشدن پیوندهای ایران و آمریکا، به لحاظ اهمیت ژئوپلتیک کشور ما، نقش ایران در تحولات منطقهای تعیینکننده تعریف میگردد. از جانب دیگر، همسایگی ایران با پانزده کشور و منابع فراوان نفت و گاز سرزمین ایران این اهمیت را چندینبرابر مینماید. به لحاظ موقعیت سیاسی، امنیتی و ژئوپلتیک ایران، حل منازعات منطقه بدون مشارکت ایران اگر امکانپذیر نباشد حداقل کامل نمیگردد. شایسته است ایران به دنبال پیشرفت و توسعه اقتصادی نیز باشد تا بدان جهت بتواند در منطقه با همسایگان به رقابت اقتصادی بپردازد. مقاله زیر ضمن بررسی هویت فرهنگی انقلاب ایران، بیشتر وجه مربوط به شیعهبودن اکثریت مردم ایران و تأثیر آن بر شیعیان کشورهای دیگر بهخصوص کشورهای همسایه را مورد مطالعه قرار میدهد. همچنین، دیدگاههای آرمانگرایانه و انتزاعی که مشخصة تمامی انقلابهای دنیاست باتوجه به بدیلهای دستیابی به آن اهداف اتوپیایی تجزیه و تحلیل میگردد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9678_8c2b75ad88dce2d2a558552815b385c8.pdf
ایران
انقلاب اسلامی
خاورمیانه
اندیشه سیاسی
شیعه
آمریکا
نفت
عراق
حزبالله
صدام.
per
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
2007-10-01
22
4
883
898
9680
Research Paper
نظریه دیون منفور، بدهیهای عراق و غرامات جمهوری اسلامی ایران
عراق پس از سقوط رژیم صدام به یکی از بدهکارترین کشورهای دنیا تبدیل شده بود. بحران دیون این کشور، پای دکترین دیون منفور را به مباحث حقوقی و مالی بینالمللی باز کرده است. برخی محافل تلاش کردهاند دیون عراق را در قالب دکترین دیون منفور ارزیابی نموده و آنها را غیرمشروع معرفی کنند. در نوشتار حاضر چارچوب نظری و تاریخی دکترین دیون منفور بررسی و ادبیات موجود درخصوص چگونگی نسبتدادن این دکترین به دیون عراق معرفی شده است. از آنجا که بعضاً تلاش شده غراماتی که کشور عراق باید به دلیل تجاوز هشتساله به جمهوری اسلامی ایران پرداخت نماید در قالب دکترین مذکور قرار داده شود، دلایلی بر بیپایهبودن اینگونه ادعاها ارائه خواهد شد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9680_2fd5750beb4091aa3d1d52ecbbbbc9c8.pdf
دیون منفور
دیون نامشروع
دکترین
غرامات
خسارات جنگ تحمیلی.
per
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
2007-10-01
22
4
899
928
9681
Research Paper
بررسی عملکرد فرانسه در دوره ریاست بر اتحادیه اروپایی
فرانسه از یازدهم تیر تا دهم دیماه 1387ریاست دورهای اتحادیه اروپایی را برای دوازدهمین بار به عهده گرفت. تقارن این دوره با برخی تحولات شگرف تاریخی نظیر وقوع جنگ گرجستان و بالاگرفتن خطر تجدید جنگ سرد و نیز بروز یکی از بزرگترین بحرانهای مالی در اقتصاد جهان، شرایط متفاوتی ایجاد کرد و اولویتهای قبلی ریاست فرانسوی را تحت تاثیر قرار داد. نحوه اداره امور ریاست دوره ای از سوی سارکوزی هم از نکات جالب و بدیع این دوره بود که به تصریح بسیاری از ناظران امور اتحادیه اروپایی «خاص» و متفاوت با گذشته بود و نه تنها با ریاست سایر اعضا بر اتحادیه، بلکه با منش اسلاف سارکوزی نیز فرق میکرد. مقاله ذیل نحوه عملکرد فرانسه در قبال تحولات را بررسی میکند.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9681_f967e452c725d40320b03a021d0f3b8a.pdf
اتحادیه اروپا
فرانسه
پیمان لیسبون
بحران اقتصادی
انرژی. امنیت
گرجستان
مدیترانه.
per
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
2007-10-01
22
4
929
950
9682
Research Paper
پارادایم «جنگ علیه تروریسم» و کرامت انسانی
هنگامی که مردم جهان شاهد برخورد دو فروند هواپیما به برجهای دوقلوی نیویورک بودند، هیچگاه فکر نمیکردند، مقامات ایالات متحده در حال تدوین پارادایم جهانی جدیدی برای جبران خلا امنیتی پیش آمده هستند.
تنها چند ساعت پس از وقایع 11 سپتامبر، رییس جمهور ایالات متحده خبر از زایش و تحول در حقوق بینالملل داد و پنج سال بعد، این مولود نورسیده در قانون کمیسیونهای نظامی به بلوغ خود رسید. در پارادایم «جنگ علیه تروریسم»، ارکان جدیدی آفریده شدند و در توازن میان امنیت و کرامت انسانی، این دومی بود که رنگ باخت.
در این پارادایم، موجوداتی به نام جنگاوران غیرقانونی دشمن خلق شدند و برای این مخلوقات، هیچ کرامتی لحاظ نشد و شکنجه، به عنوان قویترین قاعده آمره حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، در قبال آنان مجاز اعلام شد. فریادهای رسایی در یادآوری قبح چنین نقضهایی از جامعه حقوقی برخاسته تا جامعه جهانی را از هزینههای گزافِ فراگیر شدن این پارادایم آگاه سازد، اما هنوز اتفاق جدیدی رخ نداده است.
از اینرو، اتخاذ روشهای دیپلماتیک و تأکید بر قواعد حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، میتواند در هدایت دولتهای خاطی به مسیر قانونی مفید واقع گردد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9682_1578c96ca568965532d167f9784e605b.pdf
تروریسم
حقوق بشر
حقوق بشردوستانه
پارادایم جنگ
شکنجه
کمیسیونهای نظامی
دفاع مشروع.
per
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
2007-10-01
22
4
951
980
9683
Research Paper
پناهندگی دیپلماتیک
: تحولات در روابط بینالملل و مناسبات جهانی بر روی حقوق بینالملل تأثیر گذارده و مفاهیم متعلق به این حوزه را نیز دچار تحول کرده است. ازجمله «پناهندگی به نمایندگیهای دیپلماتیک» که در خارج از قلمرو تحت حاکمیت دولتها صورت میگیرد، یکی از موضوعات حقوق دیپلماتیک بهعنوان بخشی از حقوق بینالملل است که در شرایط متفاوتی همواره رخ داده و رفتار دولتهای سرزمینی را در مقابل آن به محک زده است. گرچه اعطای پناهندگی سرزمینی از حقوق مطلق حاکمیتی دولتها شناخته شده و نهتنها سابقهای باستانی و مبنایی عرفی دارد، بلکه با مراعات اصول حقوق بشر نیز پیونده خورده است. اما اعطای پناهندگی در خارج از قلمرو و در اماکن نمایندگی دیپلماتیک از شمول این قاعده عرفی خارج بوده و لذا تفاسیر متعدد و تحولات متفاوتی را به خود دیده است. برخی آن را یک حق ناشی از مصونیت ذاتی اماکن نمایندگی دیپلماتیک و مرتبط با آن تلقی کردهاند و جمعی نیز آن را سوءاستفاده از مصونیت دیپلماتیک پنداشتهاند و حق فراسرزمینی بودن حاکمیت دولتها را باوجود تأکید برخی از کنوانسیونهای منطقهای بر آن رد کردهاند.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9683_f6588bce15dde662872a3fbf414951f6.pdf
دیپلماتیک
پناهندگی
حقوق دیپلماتیک
بینالملل
مصونیت
حاکمیت
سازمان ملل
کنوانسیون
بریتانیا
مأموریت.
per
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
2007-10-01
22
4
981
1004
9684
Research Paper
حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه بینالمللی و غیربینالمللی: تفاوتها و اشتراکات
هرچند رویکرد کلی جامعه بشری بویژه در سالهای پس از جنگ جهانی اول، همواره محدودسازی توسل به جنگ در روابط بینالملل بوده است لیکن حقیقت زنده و موجود در این عرصه، ادامه استفاده از عنصر زور در کنشها و واکنشهای روابط بینالمللی است و همین امر سبب شده است تا نویسندگان و محققان حقوق بینالملل همچنان به اهمیت حقوق جنگ و لزوم تدوین و توسعه آن همت گمارند. با این هدف که در ایام جنگ و در درون آتش این پدیده خانمانسوز، چه قواعد (و یا حداقل قواعدی) لازمالرعایه میباشند تا آسیبها را به حداقل رسانده و ویرانهها را محدود نمایند. همین موضوع (یعنی تلاش برای قانونمند کردن عملیات جنگی) فلسفه و پایههای حقوق مخاصمات بینالمللی را تشکیل می دهد. مخاصمات مسلحانه بینالمللی و مخاصمات مسلحانه غیربینالمللی هر دو شامل درگیری مسلحانه و کاربرد زور با اهداف سیاسی است. مقاله زیر وجوه مشترک و انفکاک در شکلگیری را بررسی مینماید.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9684_2be5388af7634813d13793da862f50a2.pdf
حقوق بشردوستانه
مخاصمات بینالمللی و غیربینالمللی
میثاق.
per
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
2007-10-01
22
4
1005
1030
9685
Research Paper
خلع سلاح هستهای در تئوریهای مختلف روابط بینالملل
با انجام انفجار هستهای در هیروشیما و ناکازاکی، سلاح جدیدی پا به میدان نهاد که معادلات استراتژیک را از ماهیت متعارف خود تغییر داد و بهعنوان شکل دهنده اصلی مؤلفههای تعیینکننده استراتژی معاصر، برای بیش از نیم قرن بعد از جنگ جهانی دوم خودنمایی کرد. ماهیت بسیار مخرب این سلاح و سرریزهای استراتژیک که ورود این سلاح به یک منطقه ایجاد میکند سبب شد که دارندگان این سلاح حداکثر تلاش را نمایند تا از دستیابی سایرین به این سلاح جلوگیری نمایند. در مقابل، کشورهایی که فاقد این سلاح بودند حداکثر تلاش خود را برای خلع سلاح و نابودی این سلاح بکار میبردند. به همین دلیل واژه خلع سلاح هستهای تقریباً از عمری معادل سلاح هستهای برخوردار است. اما آیا واقعاً خلع سلاح هستهای امکانپذیر خواهد بود یا اینکه در حد یک آرمان یوتوپیایی باقی خواهد ماند. در این تحقیق به بررسی تئوریک خلع سلاح هستهای و مطالعه این که کدام یک از تئوریهای حاکم بر روابط بینالملل بیشتر قدرت تبیین خلع سلاح هستهای را دارند میپردازیم. همچنین با ارائه شواهدی از تلاشهای بینالمللی، روند جاری و حاکم بر این تلاشها و احتمال موفقیت تلاشهای خلع سلاح هستهای را بررسی مینماییم. .
http://fp.ipisjournals.ir/article_9685_75a51cf0cd0298cd7095b058e06b01ac.pdf
خلع سلاح
روابط بینالملل
هستهای
تئوری سازهانگاری
قدرت
رنسانس
امنیت.
per
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
2007-10-01
22
4
1031
1056
9686
Research Paper
دیوان بینالمللی دادگستری و تعهدات Erga Omnes
دیوان بینالمللی دادگستری به عنوان رکن اصلی قضایی ملل متحد تاکنون به قضایای گوناگون رسیدگی کرده و آرای مختلفی اعم از ترافعی یا مشورتی صادر کرده است. این آرا از جنبههای مختلف چه برای طرفین موضوع و چه برای تمامی تابعان حقوق بینالملل واجد اهمیت میباشد. دیوان بینالمللی دادگستری در آرای صادره خود گاهی به مفاهیمی نو اشاره کرده است که در ساختار نظام حقوق بینالملل دارای ارزش خاصی هستند. تحلیل آرا و نظرات دیوان درخصوص این مفاهیم بهطور خاص و درخصوص حقوق بینالملل به طور عام به ما کمک میکند تا ماهیت مفاهیم را بهتر شناخته و ارزیابی بهتری از حقوق بینالملل و مجموعه قواعد آن داشته باشیم.
یکی از مهمترین مفاهیم حقوق بینالملل که تاکنون توسط دیوان بینالمللی دادگستری مطرح شده، مفهوم تعهدات erga omnes میباشد. دیوان جدای از طرح این مفهوم، تلاش کرده تا در رویه خود، حد و حدود و دامنه آن را نیز مشخص نماید. مفهوم تعهدات erga omnes را میتوان به تعهدات دولتها در قبال جامعه بینالمللی در کل معنی کرد. هدف این پژوهش، بررسی نقش دیوان بینالمللی دادگستری در ارائه و تکوین این مفهوم مربوط به نظم عمومی بینالمللی میباشد. در این راستا در ابتدا سابقه طرح این مفهوم در رویه دیوان یعنی قضیه بارسلونا تراکشن مطرح خواهد شد. سپس مسائل ماهوی مربوط به مفهوم تعهدات erga omnes باتوجه به آرای دیوان و همچنین نظریههای مطروحه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به این منظور ویژگی تعهدات مذکور، رابطه آن با قواعد آمره، اثر حقوقی این دسته از تعهدات و نقش دیوان در این زمینه در ارتقای نظم عمومی بینالمللی به عنوان مسائل ماهوی مطرح میگردد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9686_f1703764d518ee87577d9890e980fcec.pdf
دیوان بینالمللی دادگستری
تعهدات Erga Omnes
قواعد آمره
نظم عمومی
قضیه بارسلونا تراکشن.
per
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه
فصلنامه سیاست خارجی
23829680
2007-10-01
22
4
1057
1080
9687
Research Paper
ژاپن، آمریکا و شرق آسیا
ژاپن به عنوان دومین قدرت اقتصادی جهان و باتوجه به اینکه در آسیا واقع است قادر و مایل میباشد نقشهای مهمتری را نیز ایفا کند. سیاست آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم درقبال ژاپن از نفوذ و سلطه طی سه دهه به مرور به سیاست همکاری و دوستی عمیق تبدیل شد. سیاست پرداخت غرامت پس از شکست ژاپن همیشه از دیدگاه منافع اقتصادی دو کشور آمریکا و ژاپن در فضای جنگ سرد تعریف شده است. فضای اشغال ژاپن در دهه 1940 به سرعت تغییر یافت. در دهه 1980 آمریکا دریافت برای درک اقتصادی و سیاست خارجی ژاپن درک بینالمللی این کشور ضروری است. پیادهنمودن این تعامل باتوجه به پیچیدگی فرهنگ مردم این کشور و بلندپروازیهای این ملت مهارتهای خاص خود را میطلبد. مقاله زیر ابعاد ویژة روابط آمریکا و ژاپن را مورد مطالعه قرار میدهد.
http://fp.ipisjournals.ir/article_9687_a6ec9097c473ea95176ed21e46b370d7.pdf
آمریکا
ژاپن
لیبرالیسم
آسیا
گات
نظم جهانی
غرامت
جنگ جهانی دوم.